ROT, Jacob

Jacob Rot

(bijnaam: de Zwarte), directeur Het Volksdagblad, is geboren te Zaandam op 28 november 1854 en overleden te De Rijp op 14 augustus 1938. Hij was de zoon van Pieter Rot, houtzager, en Geertje Exalto. Adriaan Rot was een broer van hem. Op 14 juli 1878 trad hij in het huwelijk met Trijntje Veltkamp, met wie hij een dochter kreeg.

Rot was als zetter werkzaam bij de drukkersfirma J.J. Arnd en Zonen te Amsterdam, in welke stad hij in 1880 was gaan wonen. Ook dreef hij sedert 1887 een volksboekhandel annex bibliotheek en vanaf 1892 trad hij op als uitgever van De Volksonderwijzer, het blad van de Sociaal-Democratische Onderwijzers Vereeniging. In 1884 was Rot toegetreden tot de Sociaal-Democratische Bond; ook was hij lid van de Algemeene Nederlandsche Typografenbond (ANTB). In geen van beide organisaties heeft hij echter een rol van betekenis gespeeld. In 1892 werd de drukkerij van Arnd overgenomen door de publicist en ondernemer H.P. Tindal, die de naam van de onderneming veranderde in Electrische Drukkerij, het technische apparaat sterk uitbreidde en De Telegraaf en De Courant lanceerde. Rot werd tot chef van het rond tweehonderd man tellende technische personeel aangesteld, een functie die hij vermoedelijk reeds onder Arnd had vervuld. Op 27 september 1894 gingen de gezellen van de Electrische Drukkerij in staking. Al na een dag werden hun looneisen ingewilligd en als gevolg van dit resultaat sloeg de staking over naar de andere drukkerijen. Ook daar moesten de patroons toegeven. Wie bij de Electrische Drukkerij als stakingsleider is opgetreden, is niet bekend, maar de actie zou weinig kans van slagen hebben gehad als Rot niet achter de eisen had gestaan en de typografen bij de besprekingen met de directie had gesteund. Ook mag worden aangenomen dat het personeel van de Electrische Drukkerij niet tot handelen is overgegaan zonder vooroverleg met Rots broer Adriaan en P. Hols, respectievelijk voorzitter van de afdeling Amsterdam van de ANTB en secretaris van het hoofdbestuur, die de stakingen bij de andere drukkerijen coördineerden.

In 1896 werd Rot tot directeur benoemd van Het Volksdagblad en de gelijknamige onderneming die de krant uitgaf. Hij had deze aanstelling te danken aan Hols en zijn broer Adriaan. Hols had de onderhandelingen met mr. F.A. van Hall, de financier van de krant, gevoerd en hem op Jacob Rot geattendeerd. Adriaan Rot was voorzitter van de raad van commissarissen en had de aandeelhouders ervan weten te overtuigen dat zij geen 'hooge mijnheer' maar 'een werkman' tot directeur moesten verkiezen. Vervolgens wist hij de benoeming van zijn broer door te drukken. Een van de tegenkandidaten was Theodora Schook-Haver. Per 1 januari 1897 deed Jacob Rot zijn boekhandel en de uitgave van De Volksonderwijzer over aan C. Daniëls, de boekhouder van Het Volksdagblad. Zonder twijfel was Rot een bekwaam typograaf en wist hij alles van de technische kant van het krantebedrijf. Maar als exploitant van de krant faalde hij, vooral ten aanzien van de acquisitie van advertenties. In 1908 moest de uitgave van Het Volksdagblad worden gestaakt wegens tekorten op de exploitatie, die Van Hall niet meer wenste bij te passen. Van Hall bracht daarop de drukkerij in de N.V. Drukkerij 'De Industrie' in, die onder meer De Controleur van E.Ph.H. van der Ven drukte. Rot werd directeur van de nieuwe onderneming. Hij bleef dit tot zijn pensioen in 1924. Een jaar later verhuisde hij naar De Rijp, waar hij op 83-jarige leeftijd is gestorven.

Literatuur: 

H.J. Scheffer, Het Volksdagblad (Den Haag 1981); D. Bos, Waarachtige volksvrienden. De vroege socialistische beweging in Amsterdam 1848-1894 (Amsterdam 2001).

Portret: 

Jacob Rot, met echtgenote en dochter ca. 1900, particulier bezit

Handtekening: 

Geboorteakte G. Rot, dd. 30 november 1879. Akte 100, dd. 1 december 1879. Akteplaats Schagen. Als vader.

Auteur: 
H.J. Scheffer
Oorspronkelijk gepubliceerd in: 
BWSA 3 (1988), p. 178-180
Laatst gewijzigd: 

24-03-2018 (achternaam echtgenote gecorigeerd)