ROT, Adriaan

Rot vestigde zich in het begin van de jaren tachtig in Amsterdam, waar hij als zetter werkte bij de Amsterdamsche Boek- en Steendrukkerij, tot 1891 Ellerman, Harms en Co geheten. Vervolgens werd hij meesterknecht bij de socialistische drukkerij Excelsior, die onder meer Recht voor Allen uitgaf. In 1883 was Rot toegetreden tot de Sociaal-Democratische Bond (SDB). Op een kiesrechtbijeenkomst in 1890 in Amsterdam verdedigde Rot tegenover Franc van der Goes het gemeenschapsbezit: 'Ik verzekerde hem, dat naar mijne meening, in een socialistische maatschappij niet het minste privaatbezit kon noch mocht bestaan, dat alles behoorde aan de gemeenschap en dan ook alles wat wij ten gebruike ontvingen, maar niet verbruikten, later aan die gemeenschap terugkeerde.' In 1892 werd hij tot lid van de Centrale Raad van de SDB gekozen. In 1893 en 1894 trad hij op als voorzitter. Toen de SDB zijn naam in Socialistenbond wijzigde, werd hij van deze organisatie voorzitter. Rots politieke en sociale opvattingen waren sterk door F. Domela Nieuwenhuis beïnvloed. Hij wendde zich echter van Domela af toen deze voor het anarchisme koos. Enkele jaren na het uiteenvallen van de Socialistenbond trad Rot tot de SDAP toe. Hij motiveerde zijn besluit in De Vrije Socialist van 2 april 1904. Rot bedankte echter weer spoedig voor het lidmaatschap en bleef sindsdien politiek dakloos. Rot heeft zich zeer beijverd voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden van de typografen. Hij was aanvankelijk aangesloten bij de sociaal-democratische Typografenbond, maar in 1885 werd hij lid van de Algemeene Nederlandsche Typografenbond (ANTB). Hij getuigde in 1886 voor de parlementaire enquêtecommissie-Verniers van der Loeff over de hygiënische en sociale toestanden bij de drukkerijen en in 1892 voor de staatscommissie-Rochussen. In het laatstgenoemde jaar werd hij voorzitter van de afdeling Amsterdam van de ANTB en bij de typografenstaking van 1894 was hij een van de leidende figuren. Hij was welbespraakt en een goede organisator.

Samen met enkele anderen in de Amsterdamse arbeidersbeweging en financieel gesteund door mr. F.A. van Hall, kassier en commissionair in effecten te Utrecht, lanceerde Rot in 1895 Het Volksdagblad, Nederlands eerste dagblad van en voor de arbeidende klasse. Hij werd voorzitter van de raad van commissarissen van de naamloze vennootschap die de krant uitgaf en trad in 1897 als bedrijfsleider in dienst van de onderneming. Na 1902 werd Het Volksdagblad steeds meer de spreekbuis van de sociaal-anarchisten. Rot was het met deze ontwikkeling niet eens omdat hij meende dat de krant woordvoerder van de gehele arbeidersbeweging moest zijn, zoals dat het geval was geweest in de eerste zes jaar van het bestaan van Het Volksdagblad. In zoverre zal hij de opheffing van de krant in 1908 niet hebben betreurd. Met het in 1914 opgerichte (tweede) Volksdagblad, dat nog uitgesprokener het anarchisme was toegedaan, heeft hij zich niet ingelaten. Van Hall bracht na het verdwijnen van Het Volksdagblad de drukkerij in een nieuwe vennootschap onder, de N.V. Drukkerij 'De Industrie'. Rot ging -met het merendeel van het technisch en administratief personeel - naar de nieuwe onderneming over, ook nu als chef van de zetterij en de drukkerij, en als commissaris van de NV. Eerstgenoemde functie vervulde hij tot 1926, toen hij wegens een hartkwaal ontslag moest nemen en gepensioneerd werd. Als commissaris bleef hij aan. Een jaar later overleed hij, 66 jaar oud.